Het vermogen van versterkers wordt weergegeven in watts. Een versterker heeft bijvoorbeeld 120 watt per kanaal. Het wattage is vaak het eerste waar veel consumenten naar kijken bij de aanschaf van een geluidsinstallatie. Maar is het weergegeven wattage altijd wel even betrouwbaar? De door de fabrikanten onderling afgesproken standaard geeft aan onder welke condities je zou moeten meten om tot een eerlijk vergelijk te komen. Helaas wordt die standaard niet door iedere fabrikant van audioproducten op de juiste manier gebruikt…
Met hoeveel luidsprekers meet je?
Als je het wattage gaat meten, dan moet je conform de standaard twee luidsprekers gebruiken. Als je namelijk al het vermogen van je versterker naar één luidspreker stuurt, dan zal die luidspreker veel harder klinken dan wanneer je het vermogen verdeelt over twee luidsprekers. Bij sommige AV-receivers moet je het vermogen zelfs verdelen over vijf, zeven of negen luidsprekers. Dat is dan ook de reden dat je altijd twee luidsprekers moet gebruiken, als je een eerlijke meting wilt doen volgens de afgesproken standaard. Helaas houdt niet iedereen zich aan die afspraak en meten sommige fabrikanten met maar één luidspreker, om een zo hoog mogelijk wattage te kunnen vermelden. Dit geeft natuurlijk geen accuraat beeld van het vermogen waar de versterker werkelijk toe in staat is.
Met welke toonhoogtes meet je?
Het menselijk gehoor heeft een bereik van 20 hertz tot 20.000 kilohertz. Een goede geluidsinstallatie geeft alle hoorbare frequenties zo natuurgetrouw mogelijk weer en daarom is het belangrijk om het wattage over het hele frequentiebereik te meten. Sommige fabrikanten meten echter alleen één bepaalde toon, wat het makkelijker maakt om een hoog wattage te genereren dan wanneer je het volledige frequentiebereik meet. Dit zorgt wederom voor een vertekend beeld van de werkelijke prestaties van een versterker.
Hoeveel vervorming sta je toe?
Je kunt een versterker helemaal opendraaien en zo een enorm volume creëren. Maar als het geluid op dit volume heel erg vervormt, dan heb je er niet zoveel aan; dan is het niet meer prettig om naar te luisteren. Sommige fabrikanten adverteren met een bepaald wattage en dan staat er vervolgens tussen haakjes achter: gemeten bij 10% vervorming. De meeste consumenten zal dit misschien niet zoveel zeggen, maar 10% vervorming zal hun luisterplezier niet bepaald ten goede komen. De standaard voor metingen is dan ook slechts 0,05% vervorming. Dit is een acceptabel niveau van vervorming dat nauwelijks waarneembaar is voor het menselijk oor. Vaak wordt de vervorming aangegeven door de afkorting: T.H.D. Dat staat voor: Total Harmonic Distortion.
Bij hoeveel Ohm wordt er gemeten?
Een laatste belangrijke variabele bij het weergeven van een aantal watt is een meeteenheid genaamd ´Ohm´. Ohm meet de impedantie (weerstand) van de speakers waarmee getest wordt. Typisch wordt er gemeten bij 4, 6 of 8 ohm. Hoe hoger de impedantie (het aantal Ohm) hoe moeilijker het is om vermogen naar de speakers te sturen. De speaker impedantie kun je vergelijken met de zwaarte van een caravan achter je auto. Hoe groter de caravan, hoe zwaarder het is voor je auto om deze te trekken. Met een zwaardere caravan is het moeilijker om te accelereren en snel te rijden. Hetzelfde geldt voor een speaker met een hoge impedantie (dus een hoge weerstand). Bij een hoge Ohm wordt er minder vermogen door de versterker geleverd dan bij een lage Ohm.
Hoeveel vermogen heb je nodig?
Welbeschouwd is het wattage dankzij het gesjoemel van veel fabrikanten een bijna onbruikbare eenheid geworden voor consumenten die het vermogen van een installatie willen weten. Meer watts zijn bovendien niet automatisch beter klinkende watts en sommige audiofielen kiezen bijvoorbeeld juist voor hele lage wattages en handgebouwde buizenversterkers. Hoewel de meesten van ons liever meer dan minder vermogen willen, is er helaas niet echt een betrouwbare manier om tot een eerlijk vergelijk te komen. Gelukkig zijn er wel wat punten waar je op kunt letten om de keuze te vereenvoudigen.
Lees de specificaties goed
Informatie over de testomstandigheden, zoals het aantal gebruikte luidsprekers en de toegestane vervorming, vind je vaak terug in de specificaties van de versterker. Je kunt de informatie vinden in de handleiding of in de documentatie die de fabrikant online heeft gezet. Kun je nergens terugvinden hoe de fabrikant tot het wattage is gekomen en welke testvariabelen er zijn gebruikt? Dan kun je je afvragen wat daar de reden voor is…
Hoe zwaarder, hoe meer vermogen
Een weinig exacte, doch in de praktijk bruikbare en snelle manier om iets over het werkelijke vermogen van een versterker te weten te komen, is het gewicht. Krachtige versterkers hebben grote transformatoren nodig om veel stroom uit het stopcontact te trekken en krachtige transformatoren hebben altijd een aanzienlijk gewicht. Ook de andere onderdelen die nodig zijn voor de stroomtoevoer bij versterkers met een hoog wattage zijn zwaar. Daarom zal een versterker van slechts vijf kilo in de praktijk nooit een vermogen van 1000 watt kunnen leveren. Zelfs als er in de specificaties staat dat dit wel het geval is. Nogmaals: dit is geen exacte wetenschap, maar kan nuttig zijn als richtlijn bij het vergelijken van versterkers.
Het allerbelangrijkste
Weinig mensen luisteren thuis muziek met de volumeknop op tien. Hoewel het daadwerkelijke wattage wel degelijk een rol speelt bij de kwaliteit van de geluidsweergave, blijft het natuurlijk het allerbelangrijkste hoe een installatie echt klinkt. En dat is een subjectieve aangelegenheid. Neem daarom vooral je eigen muziek mee als je gaat winkelen voor een nieuwe installatie. In de winkel zal de verkoper vaak een demonstratie geven met muziek waarvan hij zeker weet dat het perfect klinkt op het specifieke systeem dat je wilt beluisteren. Neem daarom altijd een USB-stickje of een cd mee met je eigen muziek. Je eigen oren zijn tenslotte het belangrijkste meetinstrument.
Dit originele artikel was eerst gepubliceerd op http://www.denon-hifi.nl/nl/waarom-watt – wij vonden het té interessant om niet te posten op onze website. Heb jij nog vragen hieromtrent? Aarzel dan niet om ons te contacteren!
Dit artikel is meer dan 6 jaar oud - waarschijnlijk is deze informatie niet meer relevant of van toepassing.